داروهای لاغری یا کاهش وزن
[Slimming or weight loss drugs]

 

هر سال تعداد پنجاه داروی جدید به وسیله سازمان غذا و دارو (Food and Drug Administration) تصویب میشود و در دسترس عموم مردم قرار میگیرد. ولی به ندرت داروهای جدید از طریق رسانه ها و تبلیغاتی که برای بعضی داروها انجام شده مانند داروی سماگلوتید (semaglutide, FDA) با مارک اوزامبیک و وگووی (Ozempic and Wegivy) معرّفی و شناخته میشوند.

داروی جی ال پی (GLP-1s) به سرعت مورد توجّه عموم مردم قرار گرفت. کارشناسان و گردانندگان رسانه ها لاغر شدن خود را بوسیله خوردن دارو های ذکر شده ابراز داشتند. داروها به سرعت مشهور شدند به طوری که جی ال پی- ۱ آگونیست (GLP-1 agonist) اظهار امیدواری کرد که داروی جدیدی را برای معالجه چاقی، بیماری قند، و بیماریهای قلبی، فشار خون بالا و سکته ارائه خواهد کرد. نسخه های سِما گلوتید (semaglutide) به اندازه چهارصد و چهل و دو درصد (۴۴۲) طی سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ افزایش یافت.

در حال حاضر محقّقین با هوشیار کردن مردم در صدند که راههای دیگری را برای مصرف این نوع داروها پیدا کنند.

گلوکاگون (Glucagon) مانند پِپتاید۱ (جی ال پی -۱) آگونیست ها رده ای از داروهایی هستند که شامل سِما گلوتید (نام مارک یا بِرَند (brand) عبارتند از اوزامبیک و وگووی). بالاترین و موثّرترین دارو از این دسته داروها که به لاغر شدن و بیماری قند کمک میکند دارویی به نام دپیکتد (depicted) میباشد.

یک مطالعه که توسط مایو کلینیک (Mayo Clinic) از سیصد و پنج نفر افراد بزرگسال شرکت کننده که اضافه وزن داشتند یا دچار چاقی مفرط بودند نشان داد که با مصرف داروی سماگلوتید شصت و دو درصد (۶۲در صد) از شرکت کنندگان در طی یک سال پانزده درصد (۱۵در صد) وزن کم کرده اند. به علاوه شرکت کنندگان پیشرفت قابل ملاحظه ای در متعادل شدن فشار خون و کلسترول داشته اند. نتایج به دست آمده با مطالعات دیگری که در این زمینه انجام شده بود مقایسه شد و نتایج آنها هم شبیه نتایج مایوکلینیک بود. سازمان اف دی اِ (FDA) معتقد است که این داروهای لاغری فقط برای افرادی مناسب است که شاخص توده بدنی (شاخص توده بدنی سنجشی است آماری برای مقایسه جرم و قد یک فرد) آنها بیشتر از ۳۰ یا ۲میباشد و همچنین چاقی در سلامتی بدن آنها اثر گذاشته باشد. داروی سماگلوتید معده را پر نشان میدهد و احساس سیری را به وجود می آورد. ولی این دارو بر شاخص های اشتها و سیری واقع در سیستم اعصاب اثر می گذارد. سماگلوتید باید به وسیله خود شخص با احساسی راحت در ناحیه شکم هر روز یا هفته ای یک بار تزریق شود. تزریق دارو به وسیله خود شخص نیازمند احساس راحتی برای اوست.  مصرف این دارو شبیه به کار بردن انسولین است. این دارو گران قیمت است و اکثر شرکتهای  بیمه بهای این دارو را پرداخت نمی کنند. زمانی که مصرف این دارو متوقف شود، چاقی بدن به مقدار قابل توجهی برمیگردد. متخصصین مایو کلینیک (Mayo Clinic) معتقدند که برای از دست دادن وزن اضافی و ادامه آن در دراز مدت مصرف این داروها باید همراه با رژیم غذایی و ورزش باشد.

 

سوالاتی که هنوز درباره ضررها و فواید داروهای کاهش وزن برای افراد مسن پاسخ داده نشده است 

فواید و خطرات این داروها برای افراد مسن هنوز شناخته نشده زیرا تعداد زیادی از افراد مسن در آزمایشات ابتدایی مایو کلینیک شرکت نداشته اند. سوال دیگری که درباره افراد مسن روشن نشده این است که چگونه آنها قادرند این داروهای گران قیمت را تهیه کنند. معمولا داروی سماگلوتید و داروهای نظیر آن برای مداوای بیماری قند از طریق نسخه خریداری و شرکتهای بیمه هزینه آنها را می پردازند. در هر صورت شرکتهای بیمه حتی بیمه دولتی مانند مدیکا (Medicare) هزینه این داروها را برای لاغر شدن و کاهش وزن نمی پردازند.

 

 

برای بعضیها اثرات جانبی کم است به طوری که مجبور به ترک دارو نمیشوند. اثرات معمولی عبارتند از دل بهم خوردگی، استفراغ، اسهال و یبوست. این داروها کمتر موجب اختلال در لوزالمعده میشوند. معمولا اختلال لوزالمعده منجر به ورم آن و شکم درد میشود.افرادی که در گذشته فامیل آنها سرطان تیروئید بنام مدولاری تیروئید کارسینوما (medullary thyroid carcinoma) داشته اند نباید این داروها را مصرف کنند.

یک مطالعه دیگر در انگلستان نشان داد که تعداد کمی از افرادی که این دارو را مصرف کرده بودند دچار افسردگی و به دنبال آن نگرانی شدید شدند.

قابل ذکر است که استفاده از این داروها ی لاغری فقط از طریق از بین رفتن چربی نیست بلکه عضلات را هم از بین میبرند. این نکته برای سالمندان که دچار از دست دادن ماهیچه و نیروی جسمی میشوند بسیار قابل ملاحظه است. قابل ذکر است که استفاده از این داروها ی لاغری فقط از طریق از بین رفتن چربی نیست بلکه عضلات را هم از بین میبرند. این نکته برای سالمندان که دچار از دست دادن ماهیچه و نیروی جسمی میشوند بسیار قابل ملاحظه است. این نکات دلایلی است که چرا استفاده از داروهای لاغری باید توام با ورزش، تمرینات خاص و در نتیجه برای قوی شدن عضلات باشد.