ذات الرّیه یا سینه پهلو یا نِمونیا
[Pneumonia]

ترجمه شده توسط دکتر نیکو تفردی با اجازه ویژه از مایو کلینیک.

پی بردن و شناسایی به موقع، نتیجه درمان را بهتر میکند

با در نظر گرفتن تمام مسائلی که با ویروس کرونا (coronavirus) در سال گذشته، ۲۰۱۹، یعنی کوید-۱۹ (COVID-19) داشتیم، شاید بیماری ریوی دیگری را که اصولا یک بیماری جدّی برای افراد مسن است فراموش کرده باشیم.

بیماری سینه پهلو همیشه سخت و خطرناک نیست. این بیماری ممکن است به قدری ساده باشد که با یک سرماخوردگی اشتباه میشود. این نوع سینه پهلو واکینگ (walking) سینه پهلو نامیده میشود. به هر حال این بیماری ممکن است به عفونت خطرناک ریوی تبدیل شود به طوری که نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.

زمانی که شما نفس میکشید، هوا وارد ریه ها و کیسه های هوایی میشود. اگر میکروبی وارد ریه شد و به بر سیستم ایمنی بدن غلبه کرد، کیسه های هوایی دچار عفونت و ورم شده و منجر به بیماری سینه پهلو میشود. سینه پهلو می تواند باعث علایم و نشانه هایی مانند تب، سرد شدن بدن، سخت نفس کشیدن توام با درد، خستگی یا سرفه شود.

در مدّت زمان پنج دقیقه، پنج نکته ساده را درباره پنج نوع سینه پهلو فرا گیرید. این پنج نوع سینه پهلو شامل کسانی میشود که در خطر بالاتری قرار دارند، چه نوع معالجاتی در دسترس آنها است و چگونه می توانند خود را از سینه پهلو محافظت کنند؟

پنج نوع سینه پهلو یا ذات الریه (types)

جرمهای¹منبع https://kidshealth.org › parents › germs .جرمها موجودات میکروسکوپیک مانند باکتری، ویروس و قارچ (مانند مولد) هستند که باعث امراض میشوند. متفاوت باعث ذات الرّیه های متفاوت می شوند که به قرار زیر می باشد:

1. باکتری معمولی ذات الریه – چندین نوع باکتری می توانند باعث ذات الرّیه شوند. ولی از همه قوی تر استرپتوکوکوس نومونیّا (Streptococcus pneumonia) میباشد. این نوع نومونیّا معمولا بعد از سرماخوردگی یا فولو(Flu) اتفاق می افتد.
2. اِتیپیکال (Atypical) باکتری نومونیا – آتیپیکال باعث چند نوع نومونیا یا ذات الرّیه متفاوت می شود. ذات الرّیه ماکو پلاسما (Mycoplasma pneumoniae) ممکن است اثرات ملایم تری داشته باشد. از طرف دیگر ذات الرّیه لژیونلا (Legionella) شدید است. این نوع ذات الرّیه از طریق تنفّس کردن قطره ریز آب که با باکتری آغشته شده باشد. بعضی اوقات یک ویروس چرکی که باعث فولو شده میتواند باعث ذات الرّیه باکتریایی شود.

 این نوع ذات الرّیه از طریق تنفّس کردن قطره ریز آب که با باکتری آغشته شده باشد. بعضی اوقات یک ویروس چرکی که باعث فولو شده میتواند باعث ذات الرّیه باکتریایی شود.

1. فانگال ذات الّریه (Fungal Pneumonia) – اگر سیستم ایمنی شخص ضعیف باشد به فانگال ذات الرّیه مبتلا می شود. نواحی بخصوصی مانند رودخانه می سی سی پی و اوهایو ریوِر وَلی (Ohio River Valley) نواحی هستند که فانگی (fungi)².منبع: ویکی پدیا، یک فانگس (جمع آن میشود فانگی) عضوی است از گروه او کاریوتیک موجود در بدن مانند مولد موجود در مدفوع حیوانات و خاک می توانند باعث ذات الرّیه فانگال شوند.
2. ویرال ذات الّریه – چندین نوع ویروس که شامل ویروسهای فولو و سرماخوردگی هم میشوند، میتوانند باعث ذات الّریه هم بشوند. ویرال ذات الریه می تواند ملایم باشد و یا شدید مانند ذات الریه ویرال که در نتیجه کوید – ۱۹ ایجاد می شود.
3. آسپیریشن ذات الریه (Aspiration Pneumonia) – این نوع ذات الرّیه زمانی اتّفاق می افتد که بزاق دهان و یا غذای داخل معده وارد ریه شود. این مشکل زمان قورت دادن غذا و یا سرفه ملایم یا پریدن غذا به داخل نای و مصرف زیاد مواد الکلی پیش می آید.

پنج خطر مهم (risk)

شما در خطر مبتلا شدن به ذات الرّیه بیشتر قرار می گیرید اگر:

1. آیا از افراد مسن هستید؟ – افراد شصت ساله و به بالا (به همان ترتیب کودکان دو ساله یا جوانتر) در خطر بیشتری هستند.
2. آیا در بیمارستان بستری شده اید؟ – ذات الرّیه ای که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد، می تواند خطرناک باشد. زیرا باکتری که باعث ذات الرّیه شده ممکن است به داروی آنتی بیوتیک (antibiotic) مقاومت نشان میدهد وغالبا افرادی که مبتلا به ذات الّریه می شوند، این بیماری را دارند. افراد دیگری که نیاز به ماشین ونتیلاتور(ماشین تهویه مصنوعی) برای کمک به تنفس خود دارند، نیز، در خطر ابتلا به ذات الریه هستند.
3. کشیدن سیگار – کشیدن هر نوع سیگار به دفاع طبیعی ریه در مقابل عفونتهای تنفّسی صدمه میزند.
4. داشتن سیستم ایمنی ضعیف و یا کم کار – این مورد شامل افرادی میشود که مبتلا به سرطان باشند و یا در حال گرفتن شیمی درمانی، افرادی که دچار اچ آی وی (HIV) ایدز باشند، کسانی که عضوی از بدنشان پیوند شده باشد و در آخر افرادی که دارو برای معالجه بیماریهای خود ایمنی³منبع: ویکی پدیا، بیماری خودایمنی {به انگلیسی: آتو ایمیون دیز (Autoimmune disease)} به دسته‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که بر اثر خود ایمنی ایجاد شوند. بیماری خودایمنی هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز می‌کند مصرف می کنند.
5. داشتن بیماری مزمن – بیماری های مزمن مانند اَزما، بیماری قند، بیماری انسداد ریه و بیماری های قلبی در خطر ابتلا به بیماری ذات الرّیه هستند.

پنج معالجه مفید (treatments)

امکانات معالجه ای به قرار زیر است:

1. استراحت – شاید بیمار در شرایطی است که میتواند در خانه معالجه شود و بهبودی یابد. لذا به اندازه کافی آب بنوشید و داروهای توصیه شده را طبق دستور انجام دهید. در خانه استراحت کنید و سرکار نروید.حتی برای برنامه های مهم، خانه را ترک نکنید تا حرارت بدن به حالت طبیعی برگردد و سرفه همراه با خلط بالا آورنده پایان یافته باشد. بیماری ذات الرّیه به آسانی باز می گردد. بهتراست که برای برگشتن به فعّالیت روزمره عجله نکنید.
2. بستری شدن در بیمارستان – شاید بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان را داشته باشد. اگر تنفس سریع است یا هس هس میکند (۳۰ عدد تنفس یا بیشتر در یک دقیقه) نیاز به کمک گرفتن برای نفس کشیدن میباشد. حرارت بدن بالا یا خیلی پایین است. ضربان قلب کمتر از ۵۰ یا بالاتر از ۱۰۰، فشار خون خیلی پایین است، بیمار دچار گیجی در تشخیص زمان، مکان و مردم است و کار کلیه ها بسیار کم شده باشد.
3. داروی آنتی بیوتیک – آنتی بیوتیکها برای معالجه باکتریال ذات الّریه به کار میروند. چنانچه با بکار بردن انتی بیوتیک بهبودی حاصل نشود، پزشک ممکن است انتی بیوتیک دیگری یا معالجه متفاوتی را توصیه کند. به هر حال ممکن است داروهای آنتی وَیرال و آنتی فونگال برای این نوع نومونیا به کار رود.
4. داروهای سرفه – داروهای ضد سرفه ممکن است برای آرام شدن سرفه توصیه شود. بهتر است که داروهای سرفه را با دُز(dose) زیاد استفاده نکنید. داروی سرفه با دز پایین را برای آرامش مصرف کنید.
5. پایین آوردن تب – داروی زیر را میتوانید برای تب و ناراحتی استفاده کنید: آسپرین، ادویل، موترین آی بی و استامینوفن (acetaminophen): تایلنول و سایر مشتقات آن استفاده شود.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
لطفا با ارسال نظرات، سؤالها و پیشنهادات خود (در قسمت دیدگاهها در پایین این صفحه) ما را در بهبود این سایت همراهی نمایید.