دسته‌ها
(Articles) مقاله ها

درد مفصل ران
[hip pain]

برای شصت سال مفصل ران شما آن چنان به خوبی کارکرده که اصلا متوجّه آن نشده اید. در حال حاضر، مفصل شما برای شصت سال خدمت کرده و حالا دردناک شده است. این موضوع مسئله چندان مهمّی نیست ولی دردناک شدن مفصل تقریبا بدون وقفه خواهد بود. حتی زمانی که دراز می کشید درد مفصل را حس میکنید. راه رفتن درد مفصل ران را تشدید می کند و بهتر است

ترجمه شده توسط دکتر نیکو تفردی با اجازه ویژه از مایو کلینیک.

Translated by Dr. Niccu Tafarrodi from Healthletter.Mayoclinic.com, Volume 41, Number 7(July 2023)

درد مفصل ران1منبع: fa.wikipedia.org/w/indexمفصل ران یا مفصل هیپ (به انگلیسی: Hip joint) یک مفصل زُلاله‌ای (سینوویال) از نوع گوی و کاسه‌ای است که از قرار گرفتن سر استخوان ران در داخل حفره حقه‌ای (استابولوم) استخوان بی‌نام ایجاد می‌گردد. این مفصل بزرگترین مفصل بدن پس از مفصل زانو است و از ویژگی‌های آن، داشتن ثبات و تحرک توأم است. مفصل ران در انتقال وزن بدن از کمربند لگنی به اندام‌های تحتانی نقش دارد.  همیشه آرتروز نیست و قابل معالجه است

برای شصت سال مفصل ران شما آن چنان به خوبی کارکرده که اصلا متوجّه آن نشده اید. در حال حاضر، مفصل شما برای شصت سال خدمت کرده و حالا دردناک شده است. این موضوع مسئله چندان مهمّی نیست ولی دردناک شدن مفصل تقریبا بدون وقفه خواهد بود. حتی زمانی که دراز می کشید درد مفصل را حس میکنید. راه رفتن درد مفصل ران را تشدید می کند و بهتر است دویدن را فراموش کنید.

درد مفصل برای پانزده در صد (۱۵٪) از افراد شصت ساله یا مسن تر اتّفاق می افتد. افراد مسن که فعّالیّتهای ورزشی دارند بیشتر درد ممتد یا موقّت را احساس میکنند. مفصل ران نقش مهمّی در تعادل بدن و مستقل زندگی کردن دارد. تشخیص و شناخت علّت درد به نوع معالجه کمک میکند.

شاید اطلاع داشته باشید که آرتروز یا استیو آرتریتیس (osteoarthritis) معمولی ترین علّت درد مفصل است که البته درد مفصل ران را هم شامل میشود. این مقاله غیر از آرتریتیس (arteritis) یا آرتریت سایر عللی را که باعث درد مفصل میشوند مورد توجّه قرار میدهد.

فعالیتهای گوناگون مفصل ران

مفصل ران به شکل یک گوی یا یک کاسه میباشد. ساکت (socket)2 منبع :آناتومی لگن انسان و حقایقی کشف شده از آن، www.darmankade.com مفصل لگن دارای گوی (سر استخوان) و کاسه ساکت socket مفصل می باشد – و به همين دليل است که مي توانيد پای خود را در جهات مختلف حرکت بدهيد. گوی، قسمت گرد و برآمدۀ بالای استخوان ران فيمر femur، در ميان حفرۀ (کاسۀ) مفصل لگن در جهات مختلف می گردد. یا حفره در لگن خاصره قرار میگیرد و استخوان ران درون مفصل ران قرار گرفته است. سطح کاسه مفصل ران و ساکت با غضروفی که سخت و لغزنده است پوشیده شده است. غضروف شکنندگی استخوان را کم میکند. لگن خاصره در وسط بدن قرار گرفته و داخل آن اعصاب، رگهای خونی، ماهیچه ها و اعضای بدن نزدیک به هم قرار گرفته اند . هرگونه خدشه، صدمه یا سوء عمل در این قسمت از بدن باعث احساس درد در لگن یا برعکس در اعضای نزدیک به لگن میشود. دردی که در لگن ایجاد شده میتواند در قسمتهای نزدیک به لگن احساس شود. کلید با ارزش برای تشخیص علّت درد نقطه یا جای دقیقی است که نشان دهنده محل درد لگن میباشد. 
فرسودگی در مفصل لگن (در قسمت بالا) یعنی کاسه و ساکت باعث میشود که به یکدیگر جفت نشوند. این مورد مانند ساییدگی بیش از اندازه ساکت است که باعث درد در لگن میشود. درد در لگن خاصره (قسمت پایین) به علت بورسایتِز (bursitis) میباشد. بورسایتر زمانی اتفاق می افتد که یک بِورسا (Bursa) کیسه پر از مایع که مانند بالش بین استخوانها و زردپی قرار دارد متورم میشود.
مشکلات مفصل ران از داخل لگن یا از کشاله ران ایجاد میشود. درد لگن در قسمت بیرونی یعنی قسمت بالای ران نتیجه مشکلات عضلانی، زردپی و رباط 3منبع: رباط (کالبدشناسی) – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد، fa.wikipedia.org › wiki ، رباط یا لیگامان (به انگلیسی: Ligament ) گروهی از بافت‌های فیبر مانند هستند که در محل مفاصل ، استخوانی را به استخوان دیگر متصل می‌کنند. و سایر بافت هایی که اطراف مفصل لگن را فرا گرفته اند میباشد.
بعضی اوقات درد لگن خاصره می تواند نتیجه بیماری و یا شرایط دیگری که در قسمتهای دیگر بدن وجود دارد مانند قسمت پایین پشت باشد. این نوع درد ریفِرد (referred) 4 www.healthline.com › health › pain-relief ، دردی است که در یک قسمت بدن احساس میشود در حالی که منشا آن در ناحیه دیگر یا عضو دیگری از بدن میباشد. نامیده میشود. برای مثال، وادرد شدن یک ضربه در ماهیچه پشت یا صدمه خوردن یک مفصل ممکن است منجر به ناراحتی لگن گردد. یا ممکن است درد به روی لگن منعکس گردد. انعکاس یا پخش درد به وسیله دردناک شدن عصب فتق دیسک و یا نتیجه نویی درد سیاتیک میباشد. همراه با درد لگن ممکن است درد را در قسمت پایین پشت بدن، ماهیچه بالای ران، ضعف، بی حسی یا مور مور را نیز احساس کنید.
چه کاری در این موقع باید انجام داد؟ برای درد کم در ناحیه لگن می توانید از انواع داروهای ضد درد که نیاز به نسخه ندارند مانند: تَیلِنول(Tylenol)، ادویل (Advil), الیو (Aleve) و بالاخره به کاربردن یخ (کیسه یخ) و گرما (کیسه آب گرم) یا استراحت به شرط آنکه از گذاشتن چیزهای سنگین روی ناحیه درد خودداری شود استفاده کرد. اگر درد بعد از چند روز برطرف نشد، به ورزش روی آوردید و سپس به فعالیتهای روزانه خود ادامه دهید.
چون به دلایل مختلف، درد لگن خاصره متفاوت است بهتر است یکی از پزشک های معالج شما آزمایشات لازم را جهت پیدا کردن علّت درد لگن با مطرح کردن سوالات زیر انجام دهد:
  • شروع درد – درد ناگهان، بدون مقدّمه یا به مرور ایجاد می شود؟
  • تصادف – صدمه ناگهانی مانند زمین خوردن یا تحت فشار قرار گرفتن که باعث درد شده باشد؟
  • پخش شدن – آیا درد به پشت و ران سرایت کرده است؟
  • زمان یا تاریخ – درد از چه زمانی شروع شده؟
  • طول مدت درد – هر کدام از درد ها چه مدّتی طول میکشد؟
آزمایشات فیزیکی همراه با عکس برداری مانند ایکس ری (X-rays) یا  ام آر آی (MRI)5 منیع: MCPress.MayoClinic-org/HealthLetter, ام آر آی (MRI) مخفف عبارت: magnetic resonance imaging میباشد. میتواند علّت درد را پیدا کند.
علل درد لگن
گروه معالج بیمار ممکن است آزمایشاتی برای موارد جدی و سختی را مانند استئوآرتریت (osteoarthritis)6منبع: نشانه ها و راه های درمان استئوآرتریت چیست؟ www.darmankade.com، استئوآرتریت می تواند هر مفصلی را تحت الشعاع قرار دهد اما بروز این اختلال در مفصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات شایع تر است. برای اطلاعات بیشتر درباره این بیماری … یعنی بیماری باریکی استخوان و شکستگی لگن خاصره پیشنهاد کنند. گرچه معمولا استئوآرتریت (باریک شدن استخوان) ایجاد درد نمی میکند، ولی شکستگی لگن حتّی یک شکستگی بسیار ریز و ناچیز دردناک است. مشکل دیگر بیماری آواسکولار نکروز (avascular necrosis)7 منبع:fa.wikipedia.org/wiki، بافت‌ مردگی بی‌خونی یا آواسکولار نکروز (avascular necrosis) نوعی بیماری است که در آن سلول‌های استخوان به علت اختلال در خون‌ رسانی درست به این سلول‌ها می‌میرند … است که قسمت کوچکی از استخوان میمیرد (مرگ بافت استخوان  زمانی رخ می دهد که جریان خون به سمت استخوان کم و یا متوقف و به شکستگی استخوان تبدیل میشود.)
دلایل دیگری که باعث درد استخوان لگن میشوند 
ساییدگی استخوان یعنی عدم جا افتادن دو قسمت از مفصل لگن یعنی کاسه مفصل با ساکت به طور صحیح و درست. این اشکال باعث میشود که شخص توانایی چرخش باسن یا لگن را نداشته باشد. به علاوه زمان خم شدن، درد به کشاله ران منتقل میشود. همین طور با دویدن، پرش یا نشستن برای مدت طولانی درد احساس میشود. بعد از مدتهای طولانی ساییدگی ممکن است باعث پاره شدن غضروفی شود که مانند حلقه ای دور تا دور ساکت را فراگرفته است . پاره شدن غضروف اطراف ساکت لابروم(labrum)8منبع: hip labrum – پارگی لابروم در مفصل ران – sabzosalem.com, در این بیماری حلقه ای از غضروف ها به نام لابروم ها درگیر هستند که در لبه ی خارجی حفره ی مفصل ران امتداد می یابند .دارو های غیر تورمی و غیر استروئیدی مانند … نامیده میشود و در لگن ایجاد درد می کند. ساییدگی لگن ممکن است تا غضروفی که  حفاظت انتهای آن را به عهده دارد پیشروی کند و در نتیجه غضروف را کاملا فاسد و از کار بیاندازد.
روی هم رفته برای موارد کم درد از دارو و ورزشهای فیزیکی میتوان استفاده کرد ولی موارد سخت و دردناک نیاز به جرّاحی دارد تا مفصل شکل اصلی خود را به دست آورد و کارهای طبیعی خود را انجام دهد.
بورسایتز (bursitis) لگن خاصره
کیسه های پر از مایع به نام برسا (bursae)9 منبع: Bursitis – Symptoms www.pennmedicine.org › patient-information. بورسایتر یعنی متورم شدن برسا ی. بیشترین جا برای بورسایتر شانه، بازو و لگن می باشد ولی در جاهای دیگر هم مانند زانو اتفاق می افتد. باعث درد لگن میشوند. در وضع طبیعی این کیسه ها مانند بالش بین استخوان و زردپی قرار دارند و عمل آنها جذب ضربه های وارد شده میباشد. بورسایتر زمانی ایجاد میشود که برسا متورّم شود. زمانی که این تورّم روی یک بورسا خارج از لگن اتّفاق می افتد، تروکانتریک trochanteric) (troe-kan-TER-ik بورسیتیز نامیده می شود. معمولا این نوع بورسیتیز در قسمت خارجی لگن ایجاد درد میکند. درد ممکن است با دراز کشیدن روی طرفین بدن، بالا رفتن از پلّه، ایستادن یا نشستن برای مدّت طولانی شدید شود. علّت های بورسیتیز شامل به کار بردن مفصل زیاد از حد، اشکال در پشت بدن و اختلاف در درازای طول پا میباشد.
استراحت, ورزش همراه با کشش و قوی کردن بدن معالجه موثر برای بورسیتیز لگن است ، ممکن است به شما پیشنهاد شود که یک دوره تعلیمات رهایی از درد بدون دارو را فرا گیرید. کیسه یخ و آب گرم میتواند موثّر باشد. چنانچه درمانهای ساده موثّر واقع نشد، ممکن است پزشک از تزریق آمپول استرید (steroid) در برسا ی متورّم استفاده کند. معمولا این تزریق رهایی سریع از درد را ایجاد میکند.
آماس یا ورم  زردپی
زردپی مانند طنابی است که استخوان را به ماهیچه وصل میکند. آماس زردپی زمانی اتّفاق می افتد که یک یا بیشتر از یک زردپی متورّم و یا تحریک شود. در این حالت آماس زردپی و درد بخصوص در جلو ران احساس میشود. آماس زردپی به علّت به کار بردن زیاد ماهیچه های ران برای انعطاف و یا پیچاندن ران اتّفاق می افتد. نام ورم زردپی الیو پسواس (iliopsoas) میباشد. افرادی که مرتّب ورزش می کنند بخصوص ورزشهای سنگین در معرض این خطر هستند. درمان ورم یا آماس زردپی مانند درمان بورسیت لگن : داروهای ضد درد، استراحت، ورزش برای قوی کردن بدن و کشش میباشد. در ابتدا این درمانها به کار میروند. چنانچه درد و ورم ادامه یابد نیاز به جرّاحی است.  
لگن را باید سالم نگه داشت
درد لگن را جدّی بگیرید. لگن سالم به سلامتی بدن ارتباط دارد عواملی که باعث سلامتی بدن و لگن می شود عبارتند از ورزش روزانه، جلوگیری از زمین خوردن و توجّه به روابط جنسی است. منتظر درد و ناراحتی نشوید. بیشتر اوقات درمانها به خوبی عمل می کنند و شما چیزی از دست نمی دهید.
تمرینات ورزشی برای سلامتی لگن
پیریفورمیس (piriformis) کشش – پیریفورمیس نام یک ماهیچه باریک در باسن است. روی زمین به پشت بخوابید و باسن را روی زمین نگه دارید، به آرامی زانوی چپ را به طرف شانه راست هدایت کنید. به آرامی زانو را با دست گرفته و به طرف شانه مخالف بکشید تا کشش را در لگن خود احساس کنید. این عمل را برای سی (۳۰) ثانیه نگه دارید و سه تا پنج دفعه آن را تکرار کنید. همین عمل را در طرف دیگر بدن انجام دهید. راست کردن پا (کشش پا از کمر) – پای طرف راست را بالا ببرید و آن را برای چند سانتیمتر بالاتر از باسن نگه دارید. این حرکت را برای ده (۱۰) تا بیست (۲۰) دفعه انجام دهید. همین ورزش را روی طرف دیگر بدن برای دو بار در روز انجام دهید. چرخاندن لگن به طرف داخل و خارج – اول دراز بکشید، زانو و کف پا را برای ۱۰ (ده ) تا بیست (۲۰) دفعه به طرف خارج بچرخانید. همین عمل را یعنی چرخاندان زانو و کف پا را به طرف داخل انجام دهید.

منابع

منابع
↑1 منبع: fa.wikipedia.org/w/indexمفصل ران یا مفصل هیپ (به انگلیسی: Hip joint) یک مفصل زُلاله‌ای (سینوویال) از نوع گوی و کاسه‌ای است که از قرار گرفتن سر استخوان ران در داخل حفره حقه‌ای (استابولوم) استخوان بی‌نام ایجاد می‌گردد. این مفصل بزرگترین مفصل بدن پس از مفصل زانو است و از ویژگی‌های آن، داشتن ثبات و تحرک توأم است. مفصل ران در انتقال وزن بدن از کمربند لگنی به اندام‌های تحتانی نقش دارد.
↑2 منبع :آناتومی لگن انسان و حقایقی کشف شده از آن، www.darmankade.com مفصل لگن دارای گوی (سر استخوان) و کاسه ساکت socket مفصل می باشد – و به همين دليل است که مي توانيد پای خود را در جهات مختلف حرکت بدهيد. گوی، قسمت گرد و برآمدۀ بالای استخوان ران فيمر femur، در ميان حفرۀ (کاسۀ) مفصل لگن در جهات مختلف می گردد.
↑3 منبع: رباط (کالبدشناسی) – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد، fa.wikipedia.org › wiki ، رباط یا لیگامان (به انگلیسی: Ligament ) گروهی از بافت‌های فیبر مانند هستند که در محل مفاصل ، استخوانی را به استخوان دیگر متصل می‌کنند.
↑4 www.healthline.com › health › pain-relief ، دردی است که در یک قسمت بدن احساس میشود در حالی که منشا آن در ناحیه دیگر یا عضو دیگری از بدن میباشد.
↑5 منیع: MCPress.MayoClinic-org/HealthLetter, ام آر آی (MRI) مخفف عبارت: magnetic resonance imaging میباشد.
↑6 منبع: نشانه ها و راه های درمان استئوآرتریت چیست؟ www.darmankade.com، استئوآرتریت می تواند هر مفصلی را تحت الشعاع قرار دهد اما بروز این اختلال در مفصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات شایع تر است. برای اطلاعات بیشتر درباره این بیماری …
↑7 منبع:fa.wikipedia.org/wiki، بافت‌ مردگی بی‌خونی یا آواسکولار نکروز (avascular necrosis) نوعی بیماری است که در آن سلول‌های استخوان به علت اختلال در خون‌ رسانی درست به این سلول‌ها می‌میرند …
↑8 منبع: hip labrum – پارگی لابروم در مفصل ران – sabzosalem.com, در این بیماری حلقه ای از غضروف ها به نام لابروم ها درگیر هستند که در لبه ی خارجی حفره ی مفصل ران امتداد می یابند .دارو های غیر تورمی و غیر استروئیدی مانند …
↑9 منبع: Bursitis – Symptoms www.pennmedicine.org › patient-information. بورسایتر یعنی متورم شدن برسا ی. بیشترین جا برای بورسایتر شانه، بازو و لگن می باشد ولی در جاهای دیگر هم مانند زانو اتفاق می افتد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *