موزیک تراپی یا درمان از طریق موسیقی
[Music therapy]

ترجمه شده توسط دکتر نیکو تفردی با اجازه ویژه از مایو کلینیک.

وسیله ای برای شروع گفتگو و برگشت یا تحریک حافظه

موسیقی وسیله ایست بسیارقوی که قادراست جوابگوی تحریکاتی باشد که باعث بیرون ریختن احساسات درونی شود. احتمالا شما این تجربه را تاکنون داشته اید. میدانید زمانی که اشکهای شما از شنیدن یک آهنگ غم انگیز سرازیر شده و یا در یک مغازه با شنیدن صدای شخصی که در جوانی عاشقش بودید از شوق تکان خورده اید.

به علاوه موسیقی وسیله ایست که به آسانی برای شروع بحث و گفتگو درباره احساسات و یا تجربیات تلخ زندگی در دسترس است. در دسترس بودن موسیقی باعث شده که در بسیاری از بیمارستانها تراپی با موسیقی وجود داشته باشد.

یک تراپیست موسیقی، جینا کِلی (Gina Kelly, MT-BC)¹منبع: www.musictherapy.org/about/requirements، ام تی بی سی (Music Therapist-Board Certified) یعنی شخصی که دارای دانشنامه موزیک از دانشگاه میباشد. در مایو کلینیک (Mayo clinic) در راچستر، مینه سوتا میگوید که درباره کار من یک تصوّر اشتباه وجود دارد که مردم فکر میکنند حضور من برای پذیرایی است، در حالیکه کار من شامل جنبه های متفاوتی است. مردم تماشاگر نیستند، هدف ما پیشرفت سلامتی آنها است.

هدف از تمام صدا ها، فعالیتها که شامل نوسانات، زمزمه ها و احتمالا غم و غصه هم میباشد، بهبودی است. آمیخته شدن کلمات و موزیک قدرتی را به وجود می آورد که وضع روح و روان افراد را تغییر میدهد و میزان دلشوره و گرفتگی روح و روان را کم میکند. اثر موزیک تنها این دو حالت نیست، موزیک ترابی فواید زیر را دارد:

• حافظه را تقویت میکند. به افرادی که دچار آلزایمر یا انواعی از دیمنشیا یا فراموشی هستند کمک میکند.
•  لرز ش (تریمورس) بدن مبتلایان به پارکینسون را ملایم تر میکند.
• لطمه به مرکز گویایی را که بعد از حمله مغزی و یا ضربه خوردن مغز پیش می آید تصحیح میکند.
• فشار خون را پایین می آورد.
• درد را آرام می کند .
• عضلات اصلی بدن که باعث راه رفتن، دویدن و ورزش کردن میشود را قوی تر می کند.

موزیک تراپی چیست؟

متخصّصین موزیک تراپی در رشته های مختلف مانند موزیک تراپی، مشاوره و آناتومی بدن (ساختمان و تشریح بدن) آموزش داده میشوند. هدف این متخصصین به کار بردن موزیک در جایی است که شاهد پیشرفت افراد در کسب سلامتی و احساس بهتری باشند. تراپیستهای موزیک با افراد مختلف مانند نوزاد، کودکان و افرادی که آخرین روزهای عمرشان فرا رسیده کار می کنند.

«موزیک، یکی از وسایلی است که براحتی میتوان بحث و گفتگو راجع به احساسات نهفته درونی و تجربیات تلخ و سخت زندگی را آغاز کرد»

موزیک تراپی معمولا در بیمارستانها، مدارس، مراکز توانبخشی و اجتماعات گسترده و بزرگ استفاده می شود. بعضی از جلسات تراپی یک به یک (شخص تراپیست و داوطلب) و بعضی دیگر یک تراپیست با گروهی کوچک میباشند. شرکت کننده ها نیازی به اطلاعات و یا دانش و تجربه از موسیقی ندارند. در بعضی از جلسات تراپیست ممکن است:

•  یک آهنگ را با یک وسیله موسیقی اجرا کند و از داوطلب بپرسد چه احساسی داری و یا چه احساسی به تو دست داده؟
• یک وسیله موسیقی مانند یوکولِل (ukulele) (وسیله ایست شبیه گیتار) یا گیتار به شما داده میشود و شما شروع به ضربه زدن به گیتار میکنید.
• تشویق میشوید که یک آهنگ پر معنی را با دیگران در میان بگذارید.

بر اساس نیاز و روحیه شرکت کننده یا افراد یک گروه، جلسه شروع میشود. کِلی (Kelly) می گوید «درست مانند یک نفر شرکت کننده هدف خود را درباره شناخت، رفتار و کردار متمرکز کنید. برای استفاده از جلسه موزیک تراپی لازم است که بر یک هدف معقولانه متمرکز باشید. موزیک تراپیستها هدفهای کاملا مشخّص و معیّنی را دارند که جز آن هدفها هیچ چیز جایی ندارد.» کِلی میگوید. موزیک وسیله ایست تنها برای دنبال کردن آن هدفها.

به کاربردن موزیک برای سلامتی خودتان

اگر شما تاکنون برای درد قلبتان از موزیک استفاده کرده باشید و یا برای به پایان رساندن کار حیاط و تزیین آن تحرّک لازم را از طریق موزیک در خود ایجاد کرده باشید، آشنایی کامل دارید که موزیک چطور موثّر بوده است. موزیک میتواند روند و سیر شور و هیجانات شما را بهبودی بخشد.

چنانچه میدانید دوران سختی را در پیش دارید، فکر کنید که چه نوع موزیکی می تواند روند هیجانات شما را آرامش بخشد شما را از غم و ناامیدی رها کند. یک آهنگ غم انگیز شاید اشکهای شما را سرازیر کند. سرودهای ملی رهایی از عصبانیت را ایجاد میکند. موزیک بعضی اوقات به طور شانسی بر افراد اثر میگذارد. یک سرود یا یک قطعه موزیک را که بارها شنیده اید ممکن است ناگهان شما را در یک پارک به گریه بیندازد یا برعکس همان آهنگ باعث تشویق شما شود که برای دیدار دوستان تصمیم به دور هم جمع شدن در یک رستوران بگیرید.

بعضی اوقات یک موزیک آرام در شرایط خاصی می تواند باعث تعجّب شود. بعضی از مردم تصوّر می کنند زمانی که حال و حوصله ندارند باید آهنگ تند با ضربه های بلند گوش کنند و یا برعکس وقتی که عصبانی هستند باید آهنگ های آرام را انتخاب کنند. ولی این تصوّرات درست نیست.

کلی می گوید: «اگر خواننده ای درباره خوشحالی و خورشید تابان می خواند و همه جا و همه چیز شکوفا به نظر میرسد، ولی شما شاد و خوشحال نیستید، ممکن است احساس شما بدتر و منفی تر شود.»

بعضی اوقات با داشتن احساس خوب گوش دادن به موزیک خوب و دلنشین که هم آهنگ احساس شما است به پیشرفت احساس شما کمک می کند.

اثر به کار بردن موزیک در نگهداری و مراقبت از بیماران

اگر شخص مورد علاقه شما مشکل حافظه دارد و امید بهبودی حافظه را تا آخر عمر دارد، بهتر است از آهنگهای تازه و جدید استفاده شود. مراقبت کننده میتواند آهنگهایی را بنوازد که مورد علاقه و توجه بیمار است تا میزان شوریدگی و نا امیدی کمتر شود. معمولا افرادی که از دیمنشیا، (فراموشی) یا آلزایمر رنج می برند دچار دلشوره و کم حوصلگی هستند که موزیک اثر مثبت روی آنها دارد.

کِلی میگوید: «باید متوجه باشید که اگر از موزیک در مورد افراد مبتلا به آلزایمر استفاده می کنید باید آشنایی کامل از شخص مریض داشته باشید.»

سعی کنید قطعه موسیقی را برای عزیزتان انتخاب کنید که یادآور خاطرات گذشته او مانند قطعات موسیقی که در نوجوانی معمولا به آن گوش میداده و یا از آنها کلکسیون جمع می کرده و در جشنها از آنها استفاده می کرده و یا برای فرزندان خود آنها را مینواخته و یا آن نوع موزیک را به فرزندان خود توصیه می کرده.

کٍلی داستانی را بیان کرد: «یک روزی به یک بیمارستان رفت تا یک بیماری را که سکوت اختیار کرده بود و ابدا صحبت نمیکرد ملاقات کند. او می دانست که شخص مورد نظر اسرائیلی است. کِلی آهنگی از فرهنگ او را نواخت. ناگهان شخص بیمار از جا بلند شد و شروع به آواز خواندن و بعد رقصیدن کرد. این واقعه لحظه بسیار زیبا و غیر منتظره ای برای افراد فامیل او بود.»

اگر احساس میکنید که شخص مورد علاقه شما جوابگوی موسیقی است، سعی کنید که یک تراپیست موسیقی را پیدا کنید. متخصّصین موسیقی تراپی دانش تشخیص پیچیدگیهای احساسی را دارند و میدانند درباره غم و غصه چگونه صحبت کنند و زندگی آن شخص را عوض کنند. بعضی اوقات موسیقی که از لحاظ زبان و فرهنگ آشنایی دارد می تواند برای عزیز شما لذت بخش باشد. یک تراپیست موزیک میتواند شما را برای فهمیدن علایم که کدام یک بهتر و موثر است کمک کند.

برای پیدا کردن یک متخصص موزیک تراپیست به سایت www.cbmt.org مراجعه کنید. مایوکلینیک (Mayo Clinic) و سایر مراکز پزشکی دارای موزیک تراپی به عنوان قسمتی از مراقبتهای پزشکی هستند.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
لطفا با ارسال نظرات، سؤالها و پیشنهادات خود (در قسمت دیدگاهها در پایین این صفحه) ما را در بهبود این سایت همراهی نمایید.