بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (اتوسکلروز) از دست دادن شنوایی
[Otosclerosis]

ترجمه شده توسط دکتر نیکو تفردی با اجازه ویژه از مایو کلینیک.

 بهترین راه بازگرداندن شنوایی

نام علمی:  بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش  [o-toe-skluh-ROE-sis] یعنی رشد غیرطبیعی و تدریجی استخوان در گوش میانی است. این رشد مانع عملکرد طبیعی استخوان رکابی (یکی از استخوان‌های گوش)¹منبع: .ویکی پدیا، استخوان رکابی (به انگلیسی: Stapes) استخوانی در گوش میانی انسان و دیگر پستانداران است که در انتقال صدای مرتعش شده به گوش درونی دخالت دارد. استخوان کوچک رکابی شکل یکی از استخوانچه‌های موجود در گوش میانی است. میشود. شما به لبهای گوینده نگاه میکنید و متوجه هستید که لبها حرکت میکنند ولی کاملا نمی توانید کلمات را درک کنید. این حالت در صحبت کردن با پیشخدمت ویا با داروساز داروخانه اتّفاق می افتد. پزشک از تکان دادن سر پرستار مایل است که مسئله مورد بحث را شخصا تصدیق و قبول کند ولی متوجّه است که پرستار زیر لبی صحبت کرده و کاملا متوجه موضوع مورد بحث نشده.

امروزه از دست دادن شنوایی به علتهای متفاوت مشکلی عادی است. یکی از علّتهای از دست دادن شنوایی،بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (Otosclerosis) می باشد – این بیماری عبارت است از رشد بافت استخوانی در گوش میانی که استخوانهای گوش را بی حرکت و استوار نگه میدارد و انتقال صدا را ضعیف میکند.

از دست دادن شنوایی در ابتدا به تدریج زیاد میشود و تعداد فریکانس  یا تناوب صدا کمتر می شود. اما کم شدن تناوب تا از بین رفتن فرکانس ادامه می یابد. با بدتر شدن شنوایی اکثر افراد احساس زنگ زدن، وزوز، غرش و هیس هیس کردن در گوش یا در سر میکنند. این افراد ممکن است دچار سرگیجه هم بشوند.

برای بعضی افراد از دست دادن شنوایی ممکن است مسئله جدّی باشد. ولی معالجه برای مداوای شنوایی وجود دارد.

استخوان های ریز و ظریف با اثرات بزرگ

در وسط گوش سه استخوان کوچک موجود است که به صورت یک پل میان پرده صماخ و گوش داخلی قرار گرفته است. این سه استخوان عبارتند:

• مالون، که در فارسی استخوان چکشی نامیده میشود – این استخوان به پرده صماخ وصل است.
•  اِینکِس (Incus) یا استخوان سِندانی – در انگلیسی شناخته شده بنام اَنویل (anvil) – این استخوان مابین استخوانها قرار دارد.
• استِی پیز²منبع: در زبان فارسی استخوان استی پیز بنام استخوان رکابی گفته میشود. [ (stapes) تلفظ این کلمه stuh-pee-deez میباشد]. در زبان فارسی استخوان اِستِی پیز به استخوان رکابی معروف است. در انگلیسی به نام استراپس (stirrups) شناخته شده است. – این استخوان چسبیده به دریچه بیضی شکلی³نبع: دریچه ی بیضی (Oval Window) –  newsha.ir  یک دریچه ی بیضی شکل که انتهای صاف استخوانچه رکابی آن را پوشش می دهد و مسئول انتقال انرژی از استخوانچه ها به گوش داخلی و حلزون می باشد. است که یک پرده یا پوسته روی قسمت باز را پوشانده و گوش میانی (middle ear را به گوش داخلی (inner ear) ربط میدهد.

ارتعاشات پرده صماخ جریانی از صدا را به وجود می آورد. به علت متفاوت بودن اندازه، شکل و نوع قرار گرفتن سه استخوان داخل گوش، فشار ارتعاش با رسیدن به گوش داخلی اضافه میشود و انرژی موج صدا به مایع گوش داخلی منتقل میشود. صدای موج تبدیل به علامت الکتریکی میشود که به عصب شنوایی واقع در مغز فرستاده میشود.

علامت های فرستاده شده به مغز در کجا و به چه طریق عمل میکنند؟

دو نوع کم شنوایی وجود دارد – سنسوریال -NOOR–ul sensorineural) (suh-ree- و نوع دیگر بنام کانداکتیو (conductive).

کم شنوایی سنسوریال – به علت سن بالا و یا صدا که بیشتر بین افراد بزرگ سال و آسیب به سلولهای مویی و یا آسیب به اعصاب گوش داخلی است ایجاد می شود. این دو اشکال قابل برگشت نیستند.

بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (Otosclerosis) از رده کم شنوایی کانداکتیو میباشد. بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش زمانی اتّفاق می افتد که استخوانهای ریز در گوش میانی آزادانه حرکت نمی کنند. این نوع کم شنوایی می تواند معالجه شود.

تصوّر میشود که بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (Otosclerosis) یک مشکل ژنتیکی است. علّت این بیماری به خوبی شناخته نشده. معالجه عبارت است از دوباره سازی استخوان ریز در گوش میانی. بیماری عبارت است از بیشتر شدن رشد استخوان، استخوان استراپس (strapes) که در خلاف قسمت ورودی گوش داخلی قرار دارد دچار مرده گی می شود. در نتیجه امواج صدا به گوش داخلی نمیرسند. در بیشتر موارد این اشکال در هر دو گوش اتّفاق می افتد و از دست دادن شنوایی به آرامی  تبدیل به عدم شنوایی دائمی می شود.

آزمایش شنوایی میزان از دست دادن شنوایی را به علّت بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (Otosclerosis) یا نتیجه علل دیگر را تعیین میکند. این آزمایشات شامل مبزان حسّاسیت شنوایی و وضعیت صدا در گوش میانی میشود. یک اسکن یا عکس برداری از طریق توموگرافی کامپیوتری ممکن است مورد نیاز باشد تا تشخیص پزشک متخصّص را تایید کند.

بازیابی یا بازسازی گوش

میزان از دست دادن شنوایی برنامه معالجه را تعیین میکند. یک آزمایش شاید نشان دهد که از دست دادن شنوایی ناچیز و مهم نیست و علاوه بر آن کمبود شنوایی فقط در یک گوش اتّفاق افتاده است. به کاربردن سمعک موثّر است و معمولا اولین وسیله معالجه است. سمعک شاید صدا را به قدری بلند تر کند که مسئله بزرگ شدن گوش میانی مورد توجه قرار نگیرد.

برای اشخاصی که قادر به استفاده از سمعک نیستند و یا از دست دادن شنوایی مایه زحمت و گرفتاری شده باشد،  جرّاحی استاپدکتومی (staptedonomy) احتمالا کمک می کند که تمام استخوان رکابی یا قسمتی از آن برداشته شود. سپس یک وسیله ساخته شده بنام پیستون (Piston) در دریچه بیضی قرار داده میشود و با یک سیم به استخوان وینکس در فارسی استخوان سندانی وصل میشود. معمولا یک بافت کوچک ازپشت گوش برداشته میشود و به اطراف پیستون پیچیده می شود تا جای باز بسته شود. بیستون ارتعاشات صدا را ایجاد و به گوش میانی میفرستد. در بعضی موارد جرّاحی های متفاوت دیگری انجام میشود.

نود درصد (۹۰٪) از افرادی که این جرّاحی را داشته اند بدون آنکه نیازی به سمعک داشته باشند شنوایی آنها برای همیشه ادامه داشته. پیشرفت شنوایی در هفته های اول احساس نمی شود ولی سه تا شش هفته بعد از جراحی کاملا احساس میشود. نهایت پیشرفت شنوایی بعد از سه تا شش ماه میباشد.

زمانی که بیماری چسبندگی استخوانچه ی گوش (Otosclerosis) هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهد، بعد از شش تا دوازده ماه از معالجه، فعّالیت گوش دوم احساس می شود.

یک اشکال ناچیز به اندازه یک درصد (۱٪) تا سه درصد (۳٪) به علت کم شنوایی ممکن است بعد از معالجه گوش دوم مانند سرگیجه و عدم تعادل ایجاد شود. تعداد محدودی از افراد که از جرّاحان کمک نمی گیرند می توانند از سمعک استفاده کنند.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
لطفا با ارسال نظرات، سؤالها و پیشنهادات خود (در قسمت دیدگاهها در پایین این صفحه) ما را در بهبود این سایت همراهی نمایید.